VİZYOSPASYAL(GÖRSEL KARALAMA DEFTERİ)
Görsel zeka beyinde ilk gelişen zeka türüdür. Bebekler belli dönemden sonra kendilerini ifade etmeye başlarlar. Bunu da konuşma yeteneğine henüz sahip olamadıkları için nesneler aracılığıyla -gösterme ile- iletişim kurmaya çalışırlar.
Biraz daha ileri dönemde kağıt kalem kullanarak çizim ve boyama ile iletişim yoluna girerler.
Görsel zeka dediğimiz kavram görüp, algılayıp anlamlandırdıklarımızla sınırlı değildir. Hayal dünyamızda gerçekleştirdiğimiz nesne, durum, obje vb. görsel zekamızın göstergesidir.
Vizyospasyal algı, objenin uzaydaki yerinin ne olduğunun algılanmasıdır. Vizyospasyal algı yetisi ile ilgili olan sağ hemisferin perietal lobudur. (1)
Yüzleri tanıma, geometrik bir şekli kopyalama, çizgilerin yönünün belirleme, labirent bilmeceleri çözme, küplerle desen oluşturma, alışılmadık bir perspektif görülen objeleri tanıma, bir kısmı görülen objenin bütününün ne olduğunu bilme gibi işlevler vizyospasyal becerileri değerlendirmede kullanılır.
Yapılandırma becerisini en basit değerlendirme aracı, hastanın karşısına kağıda çizilmiş bir geometrik şekil koymak ve bir kalem vererek bunu kopya etmesini istemek olabilir. Bir küp şekli, saat çizimi ya da Rey-Osterneth Kramaşık şekli kullanılabilir.(2)
Vizyospasyal algı yeteneğini ayrı ayrı testler ile değerlendirebiliriz.
1-) BENTON ÇİZGİLERİNİN YÖNÜNÜ BELİRLEME TESTİ
Çizgilerin yönünü belirleme testi(ÇYBT) Benton, Hamsher ve Varney tarafından 1978'de geliştirilmiştir.
Hastaya referans olarak belirli açı ile yerleştirilmiş on bir çizgi gösterilir ve hastadan belirli açılarla yerleştirilmiş iki çizginin referansa göre hangilerinin oduğunu göstermesi istenir.(3)
Hastaya beş deneme uygulaması yapılır. Otuz maddeli testte çizgiler alttan ve üstten yerleştirilerek algının güçleşmesi gerçekleştirilir.
2-) SAAT ÇİZİMİ TESTİ
Hastaya ortalama sekiz santimetrelik bir daire verilerek saatin rakamlarını yerleştirmesi istenir. Öncelikle 3-6-9-12 sayılarının yerleştirilmesi iyi bir göresel zekanın sahibi olunduğunu gösterir.
Vizyospasyal becerilerde bozukluk olması parkinson ve unutkanlığa sebep olur.
Parkinson hastalığı olan birisinin vizyospasyal işlevleri şu şekiidedir;
Vizyospasyal işlevler, uzaydaki objelerin pozisyonlarını ayırt etmeyi, bu objeleri uygun mekan çerçevesi içinde birleştirmeyi, bu tür mekanlarla ilgili kavramları gerektiren mental işlemleri yerine getirebilmeyi içermektedir. Vizyospasyal disfonksiyon PH'de çok yaygındır ve netelektüel yetilerin korunduğu ve az motor kompenent gerektiren testlerde bile kanıtları bulunabilir. Katagori oluşturma, yanıtın kendiliğinden oluşturulması ve ileri planlama kapasiteleri gerektiren işlevler bozulur. PH'deki vizyospasyal bozukluklardan vizyospasyal fonksiyonda spesifik bir değişiklikten çok santral işleme kaynaklarındaki defisitler sorumludur. (4)
KAYNAKÇA
4-) http://ayhanbingol.blogspot.com.tr/2015/08/parkinson-ve-unutkanlik.html
http://ismailcemtekin.blogspot.com.tr/2016/03/vizyospasyal-gorsel-karalama-defteri.html
teşekküürler !
YanıtlaSil